Cadılar Bayramı, her yıl 31 Ekim’de, Amerika’da daha yoğun olmak üzere tüm dünyada etkinlikler ve partilerle kutlanılan bir gün. Son yıllarda ülkemizde de kutlanmaya başlayan ve her yıl popülaritesi artan Cadılar Bayramı, şatafatlı kutlamalar, göz alıcı süslemeler ve renkli kostümlerin ardında büyük bir atık sorununa neden olmakta. Createrra olarak bu eğlenceli günü nasıl daha sürdürülebilir bir hale getirebilir ve neden olduğu büyük israfı nasıl önleyebiliriz diye düşündük ve sizler için bu blog yazısını hazırladık. 

Cadılar Bayramı Neden Kutlanır?

Yazın bitmesi ve kışın başlangıcı Cadılar Bayramı'nın kökeni antik çağlarda Keltlerin kutladığı Samhain Festivali'ne dayanıyor. 19. yüzyılda İrlandalıların Amerika’ya göç etmeye başlamalarıyla birlikte festival kültürü Amerika’ya yayıldı ve burada da kutlanmaya devam etti. Zaman içerisinde tüketim kültürünün artması ile Yılbaşı, Sevgililer Günü gibi Cadılar Bayramı da birçok kişinin daha fazla tüketmesini  teşvik etmek için kullanılan özel günlerden biri olmuştur.

Cadılar Bayramı Neden Sürdürülebilir Olmasın?

Her kutlama gibi Cadılar Bayramı için de kullanılan malzemeler daha sürdürülebilir olabilir mi? Öncelikle Cadılar Bayramı kapsamında atık olan malzemeler hakkında şaşırtıcı verileri sizlerle paylaşmak istiyoruz.  Özellikle Cadılar Bayramı’nın sembollerinden biri olan bal kabağı ve kutlamalar için giyilen kostüm ve maskelerin oluşturdukları atıklar malesef oldukça fazla ve üzücü… 

ABD Tarım Bakanlığı Ekonomik Araştırma Servisi'nin açıkladığı verilere göre 2020'de en fazla üretim yapan eyaletlerde toplam 453.000 tonluk bal kabağı, daha az üretim yapan eyaletlerde ise toplam 225.000 ton bal kabağı üretildi. En çok bal kabağı üretimi yapan eyaletlerden olan Teksas’ta üretimin %95’i süslemelerde kullanıldı. Yani gıda olarak değerlendirilmedi, bir günlüğüne süs olarak kullanılıp ertesi gün çöpe atıldılar. Dünya Ekonomi Forumu (WEF), sadece Birleşik Krallık'ta 18.000 tonluk bal kabağının çöpe atıldığını söyledi. ABD Enerji Departmanı bal kabağı atıklarının çevre dostu olmadığını, çürümeye bırakılan bal kabaklarının metan gazı emisyonuna neden olduğunu aktardı. 

“Peki ülkemizde durum ne?” derseniz bal kabağı atıklarına dair bir araştırma yapılmamış olsa da üretimin arttığına dair veriler var. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'de 2002'de 65.000 ton olan bal kabağı üretimi, 2019'da 92.319 tona çıktı. Ülkemizde Cadılar Bayramı’nın popülaritesinin her geçen yıl artmasına bakılacak olursa üretimin ve doğru orantılı olarak atık miktarının artmış olduğu tahmin edilebilir.

Peki Kostümler?

Fashion Revolution’ın verilerine göre sadece İngiltere’de, her yıl 7 milyon Cadılar Bayramı kostümü çöpe atılıyor. Üstelik çöpe atılan kostümlerde kullanılan malzemeler sentetik ve 2000 ton plastiğe eşdeğer… Plastiğin doğada en geç yok olan materyal olduğu düşünülürse zararın ne kadar büyük olduğu anlaşılabilir. 

Şekerleri Unutmamak Gerek!

Filmlerde gördüğümüz çocukların kapı kapı dolaşıp “Şaka mı şeker mi? diye sordukları Cadılar Bayramı sahneleri hepimizin aklındadır. Cadılar Bayramı’nda dağıtılan şekerlerin ambalaj atıkları da oldukça fazla ve geri dönüşüm için büyük bir problem oluşturuyor. Ülkemizde ambalaj plastiklerinin geri dönüştürülme oranları oldukça düşük ve bu atıkların doğaya uzun yıllar kaybolmadan zarar vermeye devam ettiklerini biliyoruz. 

Peki Neler Yapılabilir?

Öncelikle her yıl yeni bir kostüm ve maske almak yerine kiralanabilir. Eski kostümler kesilip dikilerek yeni kostümlere dönüştürülebilir. Böylece hem sentetik malzemelerden üretilmiş olan kostüm ve maske üretiminin durdurulması ya da azaltılması sağlanacak hem de atık dağları önlenecektir. Çocukların kendi kostümlerini üretmesine teşvik etmek ve kostümlerini paylaşmalarını öğretmek de oldukça önemli…

Devletler tarafından bal kabağı üretiminin azaltılması ya da biyolojik atık olarak enerji üretiminde kullanılması gibi kararların alınması israfın önüne geçebilecek büyük önlemlerken  bireysel olarak alabileceğimiz pek çok önlem de var.

Süsleme için kullanılmış olan bal kabakları ertesi gün gıda olarak kullanılabilir, pasta ve kek gibi daha kısa ömürlü gıdalar yerine reçel gibi tüketim ömrü daha uzun olan gıdalara dönüştürülebilir. Mevsiminde bal kabağı çorbası, veya bal kabağı tatlısı gibi farklı gıdalara dönüştürülebilir. Yenilmeyecek durumdaki bal kabakları ise kompost olarak değerlendirilebilir.

Şeker ambalajlarında ise materyali plastik olmayan, geri dönüştürülebilir materyallerden yapılmış ambalajlı şekerleri tercih etmek önemli bir önlem. 

Paylaşmak, üretmek, yeniden kullanmak ve azaltmak her özel günde olduğu gibi Cadılar Bayramında da önem taşıyor.